تقویت حافظه شنیداری کودکان و نیز گوش دادن یکی از اجزای مهم یادگیری است که می توان آن را به دست آورد و توسعه داد. حافظه شنیداری کودکان یک مهارت مهم است که در سنین پایین ایجاد می شود و مانند یک ماهیچه، برای قوی تر شدن نیاز به ورزش منظم دارد. اما برای تسلط بر آن نیاز به زمان و صبر است!
به طور کلی درک شنیداری یعنی توانایی درک معنای کلمات شنیده شده و سپس قادر به برقراری ارتباط با آنها است. وقتی کودک شما داستانی را می شنود، درک مطلب به او اجازه می دهد آن را بفهمد، به خاطر بسپارد، در مورد آن صحبت کند و حتی آن را با کلمات خود بازگو کند.
اما چطور به تقویت حافظه شنیداری کودکان بپردازیم؟ با ارمغان کودک همراه باشید تا در ادامه به بررسی چند راهکار موثر در این زمینه بپردازیم.
فهرست مطالب
گوش دادن فعال در مقابل گوش دادن غیر فعال
قبل از اینکه بخواهیم در مورد تقویت حافظه شنیداری کودکان صحبت کنیم، بهتر است با گوش دادن فعال و غیر فعال آشنا شویم.
گوش دادن فعال
گوش دادن فعال به معنای توجه کامل به گوینده و تلاش برای درک کامل پیام ارسال شده است. گوش دادن فعال مستلزم آن است که شنونده نکته ای را که گوینده در تلاش برای برقراری ارتباط است، درک کند، نه فقط شنیدن کلماتی که می گوید.
گوش دادن دقیق می تواند به کودکان کمک کند روابط خود را توسعه دهند و دوست خوبی باشند. همچنین میتواند به آنها در جذب اطلاعات بیشتر در کلاس کمک کند. گوش دادن درهای بسیاری را به روی فرصت های شگفت انگیزی برای فرزندان ما باز می کند تا با دنیای اطراف خود درگیر شوند.
گوش دادن غیر فعال
اما در مقابل، گوش دادن غیرفعال به سادگی شنیدن چیزی است که گوینده می گوید بدون اینکه واقعا تلاش کند آن را بفهمد. احتمالا برای شما هم پیش آمده است که شخصی با شما صحبت میکند، اما نمیتوانید به یاد بیاورید که چه گفتهاست یا چرا آن را میگوید. این لحظه نمونه ای از گوش دادن غیرفعال است.
10 روش برای تقویت حافظه شنیداری کودکان
در ادامه چند راهکار مناسب و تاثیر گذار جهت تقویت حافظه شنیداری کودکان برای شما آماده کرده ایم. این فعالیتها را امتحان کنید تا به رشد و تقویت مهارت شنیداری کودکان خود کمک کنید.
1- صحبت کنید
وقتی مکالمه یک به یک با فرزند خود دارید، زمینه زیادی برای گوش دادن فراهم میشود. تحقیقات نشان داده است که گوش دادن از رحم شروع می شود یعنی حتی جنین می تواند به صداها گوش کند. به همین دلیل توصیه می شود والدین حتی قبل از تولد با کودک خود صحبت کرده و ارتباط برقرار کنند.
بنابراین سعی کنید برای تقویت حافظه شنیداری کودکان هر روز زمان مشخصی را برای صحبت کردن با فرزندتان بگذارید. در مورد چیزهایی که فرزندتان به آنها علاقه دارد گفتگو کنید. این به کودک شما فرصتی می دهد تا در یک مکالمه واقعی شرکت کند و هم صحبت کردن و هم گوش دادن را تمرین کند.
از او در مورد در مدرسه و دوستانش بپرسید و یا حتی اتفاقات جالبی که در محل کارتان افتاد را برای کودک تعریف کنید و به هر نحوی او را به گوش دادن تشویق کنید.
2- به طور شفاف ارتباط برقرار کنید
چند راهکار وجود دارد که شما می توانید برای کمک به تقویت مهارت شنیداری کودکان انجام دهید. یکی از این راهکار ها گوش دادن فعالانه در حالی که کودک شما در حال صحبت است میباشد.
برای نشان دادن علاقه، شاخصهای مثبتی مانند تکان دادن سر، لبخند زدن، گفتن کلمات حمایتی و پیگیری سوالات یا توضیح بیشتر درباره آنچه گفتهاند، ارائه دهید. از آنجایی که بچهها لبخندهای ظریف و تکان دادن سر شما را میبینند، می توانند درک کنند که یک شنونده فعال چگونه به نظر می رسد و دوست دارند از بزرگترهای خود تقلید کند!
در واقع هر پیامی دو جزء دارد: محتوای پیام و احساس یا نگرش نهفته در آن. هر دو بخش مهم هستند و به پیام معنا می دهند. هم برای محتوا و هم به احساسات زیربنایی گوش دهید. گاهی اوقات پیام واقعی در احساس است تا محتوا.
با پیروی از این نکات، شما و فرزندتان مهارتهایی را که هر دو برای شنوندههای فعالتر نیاز دارید، در خود پرورش میدهید. تمرین این مراحل با فرزندتان به او کمک می کند تا عادات گوش دادن خود را بهبود بخشد.
3- شنونده خوبی باشید
از قطع حرف فرزندتان هنگام صحبت کردن خودداری کنید و به او نشان دهید که با جان و دل به حرف های او گوش میدهید. جملات را تمام نکنید، عجله نکنید و از حدس زدن اینکه افکار او به کجا میروند خودداری کنید چون همه این موارد میتواند تاثیر منفی بر ارتباطات مؤثر بگذارد.
در عوض به آنها کمک کنید تا بفهمند که قطع کردن صحبت چه احساسی در فرد ایجاد میکند و به آنها راههای جایگزین بدهید. مانند بالا بردن دست خود در کلاس یا صبر کردن تا زمانی که فرد صحبتش را به پایان برساند.
4- سوال بپرسید
یکی از راههای نشان دادن اینکه به خوبی گوش میدهید و برای شخص مقابل ارزش قائل هستید، این است که سؤالات خاصی در مورد آنچه گفته میشود بپرسید. این کار شفاف سازی می کند، درک را تضمین می کند و نشان می دهد که شما به خوبی در حال گوش دادن هستید. پیشنهاد ما پرسش هایی مانند این چهار نوع سوال است که برای شما آورده ایم:
پایان باز: بحث را بیشتر گسترش دهید
مثال: “امروز مدرسه چطور بود؟”
پایان بسته: درخواست برای جزئیات
مثال: “تکالیفتو انجام دادی؟”
پیشرو: مخاطب را وادار می کند تا به روشی خاص پاسخ دهد
مثال: “تکالیف زیادی داری؟”
انعکاسی: گسترش تفکر
مثال: “گفتی ریاضی درس مورد علاقته. چرا؟ میتونی بیشتر در موردش توضیح بدی؟”
5- تماس چشمی داشته باشید
حفظ تماس چشمی یک روش موثر دیگر برای تقویت حافظه شنیداری کودکان است. تماس چشمی می تواند تمرکز را تا حد زیادی بهبود بخشد. چون گاهی حتی یک رنگ روشن و یا صدای یک پرنده می تواند توجه ما را جلب کند. اما یک تماس چشمی کوچک می تواند کمک زیادی به شما کند.
بنابراین سعی کنید فرزندتان را تشویق کنید وقتی به حرف هایتان گوش می دهد به شما نگاه کند. این باعث می شود که آنها عادت کنند که توجه کامل خود را به آنچه گفته می شود داشته باشند.
افرادی که تماس چشمی را حفظ می کنند افرادی قابل اعتماد، خونگرم، اجتماعی، صادق، با اعتماد به نفس و فعال دیده می شوند و معمولا آنچه را که گوینده می گوید به طور کامل درک میکنند.
6- تقویت حافظه شنیداری کودکان را به سرگرمی تبدیل کنید
همیشه گفته ایم که بچه ها هر چیزی را با بازی و سرگرمی بهتر یاد میگیرند و حتی تقویت مهارت شنیداری کودکان نیز شامل این موضوع می شود. همه این بازی ها شامل دستورالعمل های هستند و هنگامی که شما با فرزند خود چنین فعالیت هایی را انجام میدهید، باید مطمئن شوید که او با دقت به دستورالعمل ها گوش می دهد تا بتواند آنها را انجام دهد. در ادامه چند بازی شنیداری سرگرم کننده را برای شما آماده کرده ایم:
• انواع بازی و سرگرمی را امتحان کنید
بازی اول: با یک گروه از دوستان و یا خانواده جمع شوید و از یک نفر بخواهید جمله ای را در گوش نفر بعدی زمزمه کند. هر نفر آن را برای نفر بعدی تا نفر نهایی تکرار می کند. در نهایت از نفر آخر بخواهید جمله را با صدای بلند بگوید تا ببینید در آخر چقدر این دو جمله تغییر کرده اند.
بازی دوم: یک داستان کوتاه برای فرزندتان بخوانید. سپس دوباره آن را تعریف کنید و تغییراتی ایجاد کنید. هر بار که فرزندتان تغییری را می شنود، از او بخواهید کف بزند یا دستش را بلند کند.
بازی سوم: از بچهها بخواهید چشمانشان را ببندند تا شما یک صدایی را پخش کنید. این صدا می تواند صدای یک حیوان، بوق ماشین، سوت قوری یا هر چیزی که به ذهنتان می رسد باشد! از آنها بخواهید با دقت گوش دهند و آنچه را که می شنوند توصیف کنند. از دیدن چهره های هیجان زده آنها در حالی که منتظر صدای بعدی هستند، لذت خواهید برد.
• نقاشی کنید
یکی دیگر از بازی هایی که به راحتی با وسایل کم انجام می شود و به تقویت حافظه شنیداری کودکان کمک میکند، تمرین نقاشی است. به کودک خود کاغذ و مداد رنگی بدهید و از او بخواهید در حین توصیف یک صحنه به شما گوش دهد. آنها می توانند به توضیحات شما گوش دهند و آنچه را که می شنوند در حین حرکت شما ترسیم کنند. دیدن آنچه آنها به ذهنشان خطور می کند جالب است!
بیشتر بخوانید: چطور رنگ ها را به کودکان آموزش دهیم؟
• آواز بخوانید و به آهنگ گوش دهید
گوش دادن به آهنگ ها، شعر و آواز خواندن را فراموش نکنید. موسیقی می تواند ابزاری عالی برای گوش دادن فرزند شما باشد. قبلا در مورد فواید یادگیری موسیقی برای کودکان صحبت کرده ایم و پیشنهاد میکنیم حتما آن را مطالعه کنید.
• آشپزی کنید
دستور غذا را برای فرزندتان بخوانید و از او بخواهید که به آن گوش دهد و هر مرحله را دنبال کند تا دستور پخت را به درستی تکمیل کند.
مطلب پیشنهادی: اهمیت همکاری کودکان در انجام کار های خانه چیست؟
بازی های پیشنهادی
میکروفون و اسپیکر بلوتوثی مدل 858
7- کتاب داستان بخوانید
آیا چیزی بهتر از داستانها وجود دارد تا به تقویت حافظه شنیداری کودکان کمک کند و آنها را به تمرکز و گوش دادن برساند؟ قطعا نه! شما می توانید داستان های مختلف را را نه فقط در زمان خواب، بلکه حتی در ساعات اوقات فراغت نیز برای فرزندتان بخوانید.
در حالی که داستان ها را روایت می کنید، سعی کنید سوالاتی در مورد شخصیت ها، مکان ها و دیگر جزئیات داستان از کودک خود بپرسید. چنین سوالاتی به کودک کمک می کند تا او را در گوش دادن فعال و نه صرفا گوش دادن سطحی درگیر کند.
از او بخواهید پیش بینی کند که در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد. پیشبینی از کودک شما میخواهد که به جزئیات گوش دهد تا یک حدس منطقی بزند. بنابراین قبل از ورق زدن صبر کنید و بپرسید: «فکر میکنی بعدش چه اتفاقی میفته؟».
از فرزندتان بخواهید که پاسخ خود را توضیح دهد تا ببینید چقدر خوب گوش کرده است. اگر گوش نداده، از انتقاد کردن بپرهیزید و در عوض سعی کنید آن را به یک عادت سرگرمکننده در پیشبینی اتفاقات بعدی تبدیل کنید. بعلاوه حتی میتوانید فرزندتان را به پرسش سوال نیز تشویق کنید.
8- دایره لغات کودک خود را گسترش دهید
کودکان ممکن است در لحظه درگیر کلماتی شوند که معنی و مفهوم آن را نمیدانند و همین موضوع در نهایت باعث می شود بقیه چیزهایی که گفته می شود را از دست بدهند.
راهکار های زیادی برای گسترش دایره لغات وجود دارند. مثلا شما می توانید از کتابها، بازیها، فلش کارتها، برنامههای آنلاین و … برای بهبود دایره لغات کودکتان استفاده کنید.
شاید برایتان مفید باشد: آموزش حروف الفبا فارسی به کودکان با چند روش ساده و موثر
9- به دامنه کوتاه توجه کودکان دقت کنید
دامنه توجه کودکان بسیار کوتاه است و در واقع آنها نمیتوانند برای مدت طولانی روی یک موضوع تمرکز کنند. بنابراین از بحث های طولانی یا هرگونه صحبت های خسته کننده خودداری کنید. در غیر این صورت، فرزند شما قادر به توجه نخواهد بود.
10- الگوی خوبی برای فرزندتان باشید
اگر وقتی فرزندتان یا هر شخص دیگری با شما صحبت می کند، شما به خوبی به حرف های آنها دقت نکنید و یا صحبتشان را قطع کنید، چطور می توانید انتظار داشته باشید که فرزندتان به شما توجه کند؟
فراموش نکنید که آموزش هر مهارتی به فرزندتان، با خود شما شروع می شود. چون بچهها معمولا هر چیزی را که میبینند عینا تقلید می کنند. بنابراین برای تقویت مهارت شنیداری کودکان لازم است که الگوی خوبی برای آنها باشید.
جمع بندی
در این مجله از ارمغان کودک به روش هایی جهت تقویت حافظه شنیداری کودکان پرداختیم که از صحبت و بازی گرفته تا پرسش سوال و خواندن داستان را شامل میشوند. شما چه راهکار های دیگری را برای تقویت مهارت شنیداری کودکان میشناسید؟ نظرات سازنده خود را برای ما بنویسید.
با خمیر بازی چی درست کنیم؟ ایده های ساخت مجسمه با خمیر برای کودکان
با خمیر بازی چی درست کنیم؟ اگر فرزندتان به خمیر بازی علاقه داشته باشد، حتما تا حالا برای او هم
با گل رس چی درست کنیم؟ ایده های ساخت مجسمه با گل رس ویژه کودکان
با گل رس چی درست کنیم؟ احتمالا اگر شما یا فرزندتان هم به سفالگری و ساخت مجسمه با گل رس
11 روش برای بهبود عملکرد کودکان در مدرسه
بهبود عملکرد کودکان در مدرسه نیازمند چه چیزهایی است؟ چطور به کودک خود کمک کنیم تا در مدرسه موفق باشد؟